Orta Asiyada baş verən son hadisələr, 26 Mart 2023

Əfqanıstan:
1- Bədəxşan:
Martın 22-də Taqab Kəşm şəhərinin Şahidkan kəndində əldəqayırma partlayıcının partlaması nəticəsində ikisi uşaq olmaqla 7 nəfər ölüb və yaralanıb.

2- Kabil:
– Martın 21-də İranın Kabildəki səfiri Həsən Kazemi Qomi Kabildə Novruz bayramı ilə əlaqədar deyib: “İranın diplomatik planının diqqət mərkəzində olmalı olan İranın yerli məhsullarının Əfqanıstana ixracının artması olmalıdır, çünki Əfqanıstan İran məhsulları üçün tam münbit bazarlardan biridir. Bu gün Əfqanıstan xalqının sərmayə kimi ölkəmizə göndərilməli olan çox böyük kapitalı var. İqtisadiyyat sahəsində strateji planlardan biri də Əfqanıstanla sərhədlərimizdə ümumi ərazilərin yaradılmasıdır. Əfqanıstanın iqtisadiyyatı Amerikanın iyirmi illik işğalından sonra məhv edilib, ona görə də bu gün iki ölkə arasındakı yaxşı münasibətləri, ortaq mədəniyyəti və əfqan xalqının bu ölkə ilə əlaqələrini inkişaf etdirməkdə maraqlı olduğunu nəzərə alaraq, texniki və mühəndislik xidmətlərinin ötürülməsi digər mühüm məsələlərdəndir”.
– Martın 22-də Taliban Kəşfiyyat İdarəsinin silahlı qüvvələrinin Kabilin on ikinci rayonunda yerləşən But Xak yol ayrıcında İŞİD-in sığınacağına qarşı keçirdiyi əməliyyat nəticəsində 3 İŞİD üzvü məhv edilib. Həmçinin, bu əməliyyatda iki Kalaşnikov avtomatı, çoxlu əl qumbarası, partlayıcı maddələr, çoxlu sayda əldəqayırma və lüləli minalar aşkar edilib.
– Martın 22-də Taliban hökumətinin xarici işlər naziri Moləvi Əmir Xan Müttəqi Özbəkistan prezidentinin xüsusi nümayəndəsi Əbdül Əziz Kamlovla görüşüb və ölkənin Əfqanıstana dəstəyini və digər ümumi məsələləri müzakirə edib.

– Martın 22-də UNAMA ofisi rəhbərinin müavini Markus Putzel və İranın səfiri Həsən Kazemi Qomi Kabildə görüşüb və Əfqanıstanda sabitliyə və sülhə kömək etmək üçün birgə regional əməkdaşlığı müzakirə ediblər.

3- Səməngan:
Martın 24-də Aybak şəhərinin Karte-e-Saleh məhəlləsində Talibanın kəşfiyyat idarəsində bu qrupun silahlıları arasında baş vermiş daxili qarşıdurma nəticəsində beş Taliban silahlısı öldürülüb və yaralanıb.

4- Bəlx:
Martın 21-də Əfqanıstan Milli Radio və Televiziyasının müxbiri Şərifullah Seddiqinin oğlu Süheyl Seddiqi dünyasını dəyişib. O, martın 11-də Məzari-Şərifdə Tebyan Sosial Mədəniyyət Mərkəzi və Ava Xəbər Agentliyinin ofisində törədilən terror partlayışı nəticəsində yaralanmışdır.

5- Helmənd:
Martın 21-də Talibanın Həqqani şəbəkəsinin silahlıları Əfqanıstanın cənub-qərbində Puştunların Mərkəzi Şuranın üzvü və Müdafiə Hərəkatının (PTM) rəhbəri Nuril Kalivalı həbs edib.

6- Faryab:
Martın 21-də naməlum silahlı şəxslər Puştun Kot şəhərində yerləşən Ərəb Aqsai kəndində Taliban silahlısını qətlə yetirib.

7- Martın 23-də ABŞ-ın Qərbi Asiyadakı Mərkəzi Komandanlığının (CENTCOM) baş komandiri general Maykl Korilla ABŞ Konqresinin Nümayəndələr Palatasının Silahlı Qüvvələr Komitəsinin araşdırma iclasında deyib: “Əfqanıstanda İŞİD silahlılarının sayı ötən illə müqayisədə artıb və hazırda Əfqanıstanda İŞİD silahlılarının sayı 2250 nəfərə çatıb”.

Tacikistan:
1- Martın 21-də Səudiyyə Ərəbistanının səfiri Vəlid bin Əbdülrəhman Əl-Rəşidan İranın Düşənbədəki səfirliyində Novruz bayramı proqramı çərçivəsində İranın Tacikistandakı səfiri Məhəmməd Təqi Saberi ilə görüşüb və ortaq məsələləri müzakirə edib.

2- Martın 24-də Taliban hökumətinin Xarici İşlər Nazirliyinin rəsmilərindən ibarət nümayəndə heyəti Tacikistanın Bədəxşan əyalətinin mərkəzi Xarux şəhərindəki Əfqanıstan konsulluğuna baş çəkib və onun rəsmiləri ilə maraqlanan məsələləri müzakirə edib.

Pakistan:
1- Martın 24-də Lahor Ali Məhkəməsi Pakistanın keçmiş baş naziri İmran Xanın həbsini bir həftə daha dayandırıb.

2- Hayber-Paxtunxva:
– Martın 21-də naməlum silahlı şəxslərin (ehtimal ki, Təhrik-e-Taliban Pakistan (TTP) ) Cənubi Vəziristan bölgəsində yerləşən Anquar Ade məntəqəsində Pakistan ordusunun konvoyuna qurduqları pusqu nəticəsində beş Pakistan hərbçisi oldürülüb. Ölənlərdən biri Pakistanın Əks-Kəşfiyyat Xidmətinin (ISI) yüksək rütbəli zabiti, briqada generalı Mustafa Kamal Barkidir.
– Martın 21-də Cənubi Vəziristan bölgəsinin Dera İsmayıl Xan şəhərində naməlum silahlı şəxslərlə (ehtimal ki, Təhrik-e-Taliban Pakistan (TTP) ) Pakistan ordusu qüvvələri arasında toqquşma nəticəsində üç Pakistan əsgəri və üç silahlı öldürülüb.

– Martın 23-də Pakistan Ordusunun Şimali Vəziristan bölgəsində Təhrik-e-Taliban Pakistan (TTP) silahlılarının toplantısına dron hücumu nəticəsində Molla Fəridullah Usman da daxil olmaqla, bu qruplaşmanın 5 silahlısı öldürülüb.
Molla Fəridullah Usman Əfqanıstanın şərqindəki Loqar vilayətinin sakini və Təhrik-e-Taliban Pakistan qruplaşmasının kamikadze bölməsinin üzvüdür.