Əbabil 5 dronu; İran dronlarının ən son nailiyyəti

18 aprel 2022-ci ildə İranda keçirilən hərbi parad zamanı Əbabil 5 adlı yeni dron təqdim olundu. Dron yanacaq kimi bir porşen mühərriki və pərvanələrdən istifadə edir, yəni maksimum uçuş hündürlüyü təxminən 25.000 fut ilə məhdudlaşır və onun hərəkət sürəti 150-200 km/saat səviyyəsindədir.

Bu dronun aerodinamik dizayn konfiqurasiyası ümumiyyətlə Mühacir 6-nın konfiqurasiyasına bənzəyir. Məsələn, Mühacir 6-da quyruq konfiqurasiyası High Boom Tail-dir, Əbabil 5-də də Boom Tail konfiqurasiyası istifadə olunub. Bu o deməkdir ki, üfüqi sükan, sükanın ortasındadır və pərvanələrin sürətləndirdiyi hava axını üfüqi sükandan keçir. Bu konfiqurasiyanın üstünlüyü oturma və havaya qalxmaq üçün tələb olunan uçuş-enmə zolağının uzunluğunun azaldılması və dron tərəfindən daha intensiv manevrlər etmək imkanındadır.

Bu dronun gövdəsi kəskin bucaqlara və xətlərə malikdir ki, bunlar xüsusi olaraq radarın ön görünüşdən kəsiyini azaltmaq üçün nəzərdə tutulmuşdur, yəni quş radara yaxınlaşdıqda.

Eniş şassiləri, həmçinin geri çəkilə bilən şəkildə radar kəsiyini artıran və retraktor yaradan qüvvə hesab olunur. Geri çəkilə bilən eniş qurğusunun istifadəsi səbəbindən sürükləmə gücünü azaltmaqla, dronun kruiz sürəti və ya davamlılığı və uçuş məsafəsi artacaq.

Qeyd etmək lazımdır ki, arxa təkərin eniş qurğusu, yəqin ki, sabit tiplidir. Dərc edilmiş şəkillərə diqqətlə nəzər saldıqda arxa təkərlər naqillərlə birləşdirilib ki, bu da eniş zamanı arxa təkərlərin əyilməsini məhdudlaşdırır və bədənin uçuş zolağının səthi ilə toqquşmasının qarşısını alır. Bu tip eniş aparatının konfiqurasiyası, yəni dronun ön hissəsindəki geri çəkilə bilən eniş şassisi və arxa hissəsindəki sabit eniş qurğusu Bayraktar TB2 dronunda da istifadə olunur.
Bədənin qarşısında geri çəkilə bilən arabadan istifadə etməyin başqa bir səbəbi, onun görünüşünə mane olmamaq üçün optik yükün yeri ilə bağlı ola bilər. Digər tərəfdən, əgər yük dronun kütlə mərkəzindən daha böyük məsafədə olduğuna görə Mühacir 6 kimi eniş qurğusunun qarşısında quraşdırılıbsa, daha çox balans çəkisi əlavə etmək lazımdır ki, bu da dron üçün problemlər yarada bilər. Buna görə geri çəkilə bilən araba qeyd olunan üstünlüklərlə istifadə olunur.

Bu dizaynda qanad uzunluğu Türkiyənin Bayraktar TB2 dronu kimi olan 12 metrlik qanadlar əsasında təxmin edilir.

Qanadlar Mühacir 6-nın qanadlarından 20% daha böyükdür, bu da qanadların sahəsini artırmaqla yükün sayını artırır, beləliklə Əbabil 5 6 ədəd Qaim-1 bombasını daşıya bilir. Müqayisə üçün qeyd edək ki, Mühacir 6 və Bayraktar TB-2 dronları isə 4-ə qədər bomba daşıyır.

Daha çox bomba və ya faydalı yük daşımaq dronun ölümcüllüyünü effektiv şəkildə artırır və daha az döyüş başlığı növləri ilə dağıdıcılığın iqtisadi komponenti baxımından daha ucuz qiymətə hədəfləri məhv edə və hədəfləri ovlaya bilər. Uçuş növlərinin sayının azaldılması həm texniki xidmət, həm də donanmanın iş sürətinin artırılması baxımından əhəmiyyətli ola bilər.

Mühərrik də isə, mühərrik şəkli ilə dronun gövdəsindən olan şəkli arasındakı uyğunluğa əsaslanaraq, Rotax 914 mühərriki, ehtimal ki, Əbabil 5 dronunu hərəkətə gətirmək üçün istifadə edilmişdir. Bu mühərrik isə artıq Şahid 129 dronunda istifadə olunub.