Erməni Soyqırımının rəsmi tanınması layihəsi Türkiyə parlamentinin masası üzərində
Türkiyə parlamentinin bir qrup deputatı Osmanlı hökuməti tərəfindən erməni soyqırımının törədilməsini rəsmi şəkildə tanınmasını təklif edib. Plan Türkiyə hökumətindən qətliam qurbanlarının şəxsiyyətini rəsmi şəkildə müəyyənləşdirməyi, onlara təzminat ödəməyi və onlara vətəndaşlıq verməyi tələb edir.
“Bu plana əsasən, erməni soyqırımını törədənlər təyin edilməli və bu soyqırımı törədənlərin adları ictimai yerlərdə çəkilməlidir”, – deyə Türkiyə parlamentinin erməni əsilli deputatı Qaru Paylan bildirib. O əlavə edib: “Türkiyə hökuməti həlak olanlara və onların ailələrinə Türkiyə vətəndaşlığı da verməlidir”.
“Türk xalqını ermənilərin, kürdlərin, yunanların, aşurilərin və ələvilərin əleyhinə olan qırğınlarla üzləşməyə çağırıram”, – Kürd Demokratik Xalq Partiyasından (HDP) başqa millət vəkili Erul Katrecoğlu deyib. “Erməni məsələsini həll etmədən Türkiyə demokratik dövlətə çevrilə bilməz”, deyə o əlavə edib.
Qeyd edək ki, Türkiyə hökuməti hər zaman Osmanlı hökuməti tərəfindən erməni soyqırımını rəsmən tanımaqdan imtina edib və bu hadisəni təsdiq edən ölkələrlə, o cümlədən Fransa ilə münaqişədə olub.
Soyqırımı təsdiq edən kitab
Osmanlı hakimiyyətinin sonunda Gənc Türklər Təşkilatının ermənilərə qarşı törətdiyi qırğına görə məsuliyyəti öz üzərinə götürməsi indi etnik sərhədləri aşaraq Türkiyə türkləri tərəfindən də təsdiqlənən bir məsələdir.
Onların arasında türkiyəli jurnalist və yazıçı Həsən Camal da var. O, erməni qırğınının təşkilatçılarından biri Camal Paşanın nəvəsidir. Həsən Camal “1915, Erməni Soyqırımı” kitabını yazmaqla bu soyqırımı təsdiq edir. Türkiyəli yazıçı Erməni Soyqırımı qurbanlarının xatirəsini yad etmək üçün şənbə günü, aprelin 23-də, hadisənin 170-ci ildönümü ərəfəsində Ermənistanın paytaxtı İrəvana səfər edib.
Erməni soyqırımında nə baş verdi?
Birinci Dünya Müharibəsində Erməni Soyqırımı XX əsrin ən böyük etnik soyqırımlarından biridir. 24 aprel 1915-ci ildən 1923-cü ilə qədər Osmanlı hakimiyyəti altında irqçi fikirlərə söykənən Gənc Türk hökuməti bir milyondan çox insanı öldürmüş, bir milyona yaxın insan isə dinini dəyişdirmək və ya ölkəni tərk etmək məcburiyyətində qalmışdır. Soyqırım insan itkisindən əlavə, etnik və mədəni təmizləmə də hesab olunur. Buna misal 2350 erməni kilsə və xanəgahının dağıdılması və ya talan edilməsini demək olar. Həmçinin 1500 erməni məktəbi dağıdılıb, 20 mindən çox köhnə erməni əlyazması yandırılıb.
Hər il dünya erməniləri bu hadisəni qeyd edirlər. Tədbir Ermənistan və Dağlıq Qarabağla yanaşı, İran, Rusiya, Suriya, Aİ ölkələri, ABŞ və Kanadada da keçirilir.
Rəy