Qafqazda baş verən son hadisələr, 18 Sentyabr 2023

Azərbaycan

• Sentyabrda Azərbaycan ordusu Ermənistan sərhədlərinə və Qarabağ bölgəsinin təmas xəttlərinə çoxlu sayda hərbi qüvvələr göndərdi. Bu qüvvələr Rusiya sülhməramlı qüvvələrinin nəzarətində olan ərazi ilə yanaşı, sərhədyanı Kəlbəcər, Laçın, Zəngilan və Naxçıvanın Sədərək qəsəbəsində də yerləşdirilib.
• Azərbaycan Ermənistan bölgəsinə ərzaq və dərman daşıyan yük maşınları üçün Laçın dəhlizini bağlayıb. Azərbaycan bu bölgənin erməni əhalisinin ərzaq, dərman və digər ehtiyaclarını göndərmək üçün eyni vaxtda iki Ağdam-Xankəndi və Laçın-Xankəndi keçidindən istifadə olunmasını tələb edir. Azərbaycan Ağdam-Xankəndi marşrutu açılan kimi Laçın marşrutunun da açılacağını açıqlayıb. Bu məqsədlə Rusiya Qızıl Xaç Cəmiyyəti bu əraziyə yük maşını və 20 tonluq dəstək maşını göndərib. Azərbaycan hələ də Ermənistandan Qarabağ bölgəsinin mərkəzinə yük maşınları üçün yolu açmayıb.
• Qarabağdakı erməni separatçı Artsax hökumətinin media mənbələri elan ediblər ki, Azərbaycan əsgərləri traktor, kombayn və fermerlərə atəş açmaqla bu bölgədə buğda və meyvə biçininin qarşısını alırlar. Bu mənbələr Azərbaycan hökumətini ermənilərə qarşı aclıq və etnik təmizləmə siyasəti həyata keçirməkdə ittiham ediblər.
• Qarabağ bölgəsində humanitar vəziyyətin ağır olduğu bildirilir və Beynəlxalq Qızıl Xaç Komitəsi bəyan edib ki, hər bir Ermənistan vətəndaşı gündə 200 qram kupon çörək alır, mağazalarda ərzaq, sağlamlıq, dərman, yaxud insanlara satmaq üçün geyim məhsulları tapılmır. Ermənilər Azərbaycandan ərzaq yardımını qəbul etmirlər. Bu bölgənin Ermənistandan verilən qaz və elektrik xətləri də Azərbaycan tərəfindən kəsilib.
• Qarabağ bölgəsindəki separatçı hökumətin prezidenti Araik Harutunyan istefa verdi və bu regionun dörd parlament partiyasının nümayəndələri 22 səslə Lui Şəhramyanyanı prezident seçdilər. Vahid Vətən Partiyası bu seçkiləri boykot etdi.
• Azərbaycan Artsax separatçı seçkilərini qəbul etməyəcəyini açıqladı. Azərbaycan hökuməti ikinci Qarabağ müharibəsindən sonra bu bölgənin muxtariyyətini ləğv edib.
• Azərbaycan hökuməti Horadiz-Ağbənd dəmir yolunu çəkir. Bu 110 kilometrlik dəmir yolu xətti Zəngəzur dəhlizini birləşdirmək üçün tikilir və indiyədək layihənin 90%-dən çoxu həyata keçirilib.
• Son bir həftədə baş verən iki insidentdə Azərbaycan ordusunun 4 hərbçisi şübhəli şəkildə həlak olub. Müdafiə Nazirliyinin rəsmiləri onların ölümünə səbəb kimi avtomobilin dərəyə düşməsini və silahdan istifadə zamanı ehtiyatsızlıq göstərməsi olduğunu açıqlayıb.
• İsrail rejimi ilə Azərbaycan Respublikası arasında uçuşların monitorinqinə əsasən, sentyabrın ilk iki həftəsi ərzində işğal olunmuş Fələstin ərazilərindən Bakı və Gəncə hava limanlarına döyüş sursatı və silah-sursat daşıyan nəqliyyat təyyarələrinin ən azı üç reysi həyata keçirilib. Bəziləri hesab edir ki, Azərbaycan Respublikasına hərbi yüklərlə nəqliyyat uçuşlarının artması bu ölkənin Ermənistan Respublikası ilə sərhədlərində gərginliyin artması ilə birbaşa bağlıdır. Keçmiş hadisələrə əsaslansaq, Qarabağ bölgəsindəki döyüşlər başlayanda İsrail yüklərinin Azərbaycana daşınması həmişə artmışdır.
• Azərbaycan hökumətinə bağlı KİV-lər Azərbaycanın Rusiyadakı səfirliyinin Rusiyada Talış Muğan Muxtar Respublikasının yaradılmasının 30 illiyi ilə bağlı keçirilən toplantıya etirazı ilə bağlı xəbəri eyni mətnlə və heç bir dəyişiklik olmadan dərc edib və trendə çeviriblər. Bu tədbirin Rusiyada keçirilməsinin İlham Əliyevə mənalı mesajı var; Şimali Atlantika Müqaviləsi Təşkilatı (NATO) qüvvələrinin Cənubi Qafqazda mövcudluğunun artması, Azərbaycanın Qarabağ bölgəsində yerləşən sülhməramlı qüvvələrə təzyiqi və Ukrayna hökumətinə dəstəyinə cavab olaraq Rusiya bu tədbirin səylərini dəstəkləmək variantını seçə bilər.

Gürcüstan

• Aİ-nin xarici siyasət rəsmisi Josep Borrell Gürcüstan Respublikasının Aİ-yə üzv olmaq istəyini rədd etdiyini açıqlayıb. Gürcüstan hökuməti islahatlar və dəyişikliklərlə Avropa Birliyinə qəbul şərtlərini qarşılamağa çalışır.
• Gürcüstan hökuməti Qarabağ bölgəsində növbədənkənar prezident seçkilərini qəbul etməyəcəyini açıqladı.

Ermənistan

• Azərbaycan Ermənistan hökumətindən Qarabağ bölgəsi erməniləri üçün 400 tonluq ərzaq və dərman yardımı karvanının qəbuluna mane olub. Konvoy Laçın keçid məntəqəsinə baxan yolda bir həftə gözlədikdən sonra geri qayıdıb. Paşinyanın əleyhdarları deyirlər ki, bu konvoyun göndərilməsinin Rusiya sülhməramlı qüvvələri ilə əlaqələndirilməməsi yardımın geri qayıtmasına səbəb olub.
• Ermənistan ordusu qonşu ölkənin mümkün hücumunu dəf etmək üçün Azərbaycan sərhədlərinə artilleriya bölmələri və zenit sistemləri yerləşdirib.
• Ermənistanın baş naziri Rusiyanın Qarabağ bölgəsini Azərbaycana verdiyini açıqladı. Nikol Paşinyan da Rusiyadan uzaq durmaqla Qərbə və NATO-ya yaxın olmaq siyasətini mənimsəyib.
• Paşinyanın əleyhdarları Ermənistan baş nazirinin Qarabağı Rusiyanın Azərbaycana verməsi ilə bağlı açıqlamalarını rədd edirlər. Ermənistan parlamentinin müxalifəti deyir: “Nikol Paşinyan Bakının Qarabağ üzərində suverenliyini tanıyan sənədləri imzalayıb”.
• Amerika Ermənistan ərazisində bu ölkə ilə birgə hərbi təlim keçirir. 10 günlük “Qartal Şəriki 2023” manevri adlı İrəvan yaxınlığındakı sentyabrın 11-də və sülhməramlı qüvvələrin briqadasının qərargahında başlayıb. Bu hərbi təlimdə 85 Amerika əsgəri və 175 Ermənistan əsgəri iştirak edir. Ermənistan hakimiyyətinin iddiasına görə, bu təlim Ermənistan ordusunu beynəlxalq missiyalara hazırlamaq üçün ağır silahlar və tüfənglərlə hazırlayır.
• Erməni polisi bir neçə yüz nəfərdən ibarət bir neçə qrupun Laçın keçid məntəqəsinə və Qarabağ bölgəsinin mərkəzi Xankəndiyə gedən yola doğru yürüşünün qarşısını alıb.
• Ermənistan və Azərbaycanın sərhəd xəttində hər həftə arabir toqquşmalar baş verir və hər iki tərəf bir-birini atəşkəsi pozmaqda ittiham edir.