Orta Asiyada baş verən son hadisələr, 7 İyul 2023

Əfqanıstan:
1- Nənqərhar:
İyulun 4-də İran İslam Respublikasının Əfqanıstanın Nənqərhar vilayətindəki baş konsulu Məcid Sadeqi və Talibanın Nənqərhardakı kənd təsərrüfatı və heyvandarlıq sədri Moləvi Əbdül Səttar Məhəmməd görüşərək, iqlim dəyişikliyi, kənd təsərrüfatı və heyvandarlıq sahələrində ikitərəfli əməkdaşlıq məsələlərini müzakirə ediblər. Bu görüşdə Sadeqi Nənqərharın kənd təsərrüfatı və heyvandarlıq sədrinə İranın bu idarə ilə tam əməkdaşlıq edəcəyinə söz verib.

2- Kapisa:
İyulun 4-də Əfqanıstanın Azadlıq Cəbhəsi silahlı qüvvələrinin hücumu nəticəsində Talibanın Yaxşı İşlərə Dəvət Pis İşlərdən Çəkindirmə İdarəsinin yüksək vəzifəli məmurlarından biri olan Molla Zərif öldürülüb. O, bir müddət əvvəl Taliban tərəfindən öldürülən Azadlıq Cəbhəsinin komandirlərindən olan Əkməl Əmirin cənazə namazına imamlıq etmişdir. Yerli mənbələrin verdiyi məlumata görə, o, Əkməl Əmirin cənazə namazını qeyri-islami qılıb.

3- Kunduz:
İyulun 5-də Talibanın tanınmış komandiri Moləvi Yaqub Omri Əliabad şəhərində Əhməd Məsud qüvvələri tərəfindən öldürülüb.

4- Kabil:
İyulun 5-də Talibanın xarici işlər naziri Əmir Xan Müttəqi Kabildə Britaniyanın Əfqanıstandakı səfirliyinin müvəqqəti işlər vəkili Robert Çatterton Dikson ilə görüşüb. Bu görüşdə Müttəqi Britaniyanın Taliban müxaliflərini dəstəkləməmək mövqeyini yüksək qiymətləndirib və deyib: “Britaniya qarşılıqlı fəaliyyətə inam və cəsarətlə addım atmalıdır. İslam Əmirliyi (Taliban hökuməti) xalq hərəkatıdır və qarşılıqlı fəaliyyət siyasətinə və məsul hökumətin səlahiyyətinə malikdir”. O, həmçinin Londonda Taliban konsulluq xidmətlərinin işə salınmasını və Britaniyada yaşayan əfqanların problemlərinin həllini tələb edib.

5- Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatının üzvləri bu təşkilatın zirvə toplantısını Hindistanın ev sahibliyi ilə keçirdikdən sonra birgə bəyanatla demokratik, vahid, sülhsevər və neytral Əfqanıstanı dəstəklədiklərini açıqladılar. Bu təşkilat Əfqanıstan xalqına yardımı davam etdirməyi də vurğuladı.

Hindistan:
1- İyulun 1-də Hindistanın xarici işlər naziri Subramaniam Caişankar Yeni Dehlidə Hindistan Beynəlxalq Mərkəzində keçirilən görüşdə deyib: “Taliban Əfqanıstanda nəzarəti ələ keçirdikdən sonra bir sıra ölkələr Əfqanıstana səfir göndərdi, lakin Hindistan səfirin iştirakı olmadan yalnız Kabildəki səfirliyini saxladı və bizim Əfqanıstana səfir göndərmək niyyətimiz yoxdur”.

Pakistan:
1- Hayber-Paxtunxva:
İyulun 1-də Şimali Vəziristan rayonunda yerləşən Tanək bölgəsində Təhrik-e-Taliban Pakistan (TTP) ilə Pakistan Ordusu qüvvələri arasında baş verən qarşıdurma nəticəsində 5 Təhrik-e-Taliban silahlısı öldürülüb.

-İyulun 4-də Pakistanın Pişavər şəhərində Təhrik-e-Taliban Pakistan (TTP) ilə Pakistan polis qüvvələri arasında baş verən qarşıdurma nəticəsində bir Təhrik-e-Taliban silahlısı öldürülüb, üç pakistanlı polis yaralanıb.
-İyulun 4-də Bəlucistan Azadlıq Cəbhəsi (BLF) silahlılarının Pakistanın Bəlucistan əyalətinin Kutç rayonundakı Huşab kəndində Pakistan ordusu qüvvələrinin karvanına hücumu nəticəsində biri yüksək rütbəli zabit (FC) olmaqla 4 pakistanlı əsgər həlak olub və yaralanıb.
-İyulun 5-də Pakistan ordusunun Pakistanın Şimali Vəziristan bölgəsində Miranşah-Mir Əli Təhsil yolundakı nəzarət-buraxılış məntəqəsinə (keçid məntəqəsi) kamikadze hücumu nəticəsində 16 pakistanlı əsgər həlak olub və yaralanıb. Bu hücum Pakistanın Təhrik-e-Taliban (TTP) qruplaşmasından olan “Hafiz Gül Bahadur” qruplaşmasının kamikadzelərindən biri Nasir kimi tanınan Məhəmməd Səccad tərəfindən həyata keçirilib.

2- Bəlucistan:
-İyulun 1-də Pakistanın Bəlucistan əyalətinin mərkəzi Kvetta şəhərində polis bölməsində bombanın partlaması nəticəsində bir polis yaralanıb. Bu hücumu böyük ehtimalla Bəluc separatçı qruplar həyata keçirib.

-İyulun 2-də naməlum silahlı şəxslərin Bəlucistan əyalətinin Şirani rayonunda yerləşən Danasar kəndində Pakistan polis postuna hücumu nəticəsində silahlılardan biri və dörd pakistanlı hərbçi həlak olub, silahlılardan ikisi yaralanıb. Bu hücum, ehtimal ki, Təhrik-e-Taliban Pakistan qrupunun bir hissəsi olan Təhrik-e-Cihad Pakistan (TJP) qruplaşmasının silahlıları tərəfindən həyata keçirilib.

3- İyulun 4-də Pakistanın müdafiə naziri Xacə Məhəmməd Asif Tacikistanın müdafiə naziri Şir Əli Mirza ilə görüşüb və Əfqanıstandan qaynaqlanan iki ölkənin təhlükəsizlik təhdidlərini müzakirə edib. Bu görüşdə Pakistanın müdafiə naziri Əfqanıstandan gələn təhdidlərə və təhlükəsizlik çağırışlarına qarşı mübarizə aparmaq üçün Tacikistan silahlı qüvvələri ilə kəşfiyyat və texniki əməkdaşlığın artırılmasını tələb edib.