İnfoqrafik: Talibanın Əfqanıstan qonşuları ilə sərhəd münaqişələri

Talibanın Əfqanıstanın qonşuları ilə sərhəd münaqişələrinin əsas kökü bu qruplaşmanın silahlı qüvvələrinin beynəlxalq sərhəd qaydalarına və qanunlarına tam məlumatlı olmamasıdır. Daha da önəmlisi, Taliban rəsmiləri qonşuları ilə gərginliyin qarşısını almaq üçün heç bir səy göstərmirlər!
Əfqanıstan açıq suya çıxışı olmayan, tam quruluqda yerləşən bir ölkədir. Belə bir ərazidə sabitliyin və təhlükəsizliyin bərqərar olması üçün qeyd olunan məsələlərlə yanaşı, iqtisadi və siyasi inkişaf üçün zəmin yaratmaq məqsədilə qonşularla əməkdaşlıq etmək lazımdır. Təəssüf ki, 50 iilik müharibə və qan tökülməsindən sonra Əfqanıstan hələ də etnik fikir ayrılıqları, güclü insanların avtokratiyası və təkyönlü hökumətlərlə məşğuldur. Ona görə də demək olar ki, bu ölkə hələ sabitlik dövrünə daxil olmayıb və Talibanın ikinci hökuməti də bu proseduru davam etdirməklə Əfqanıstanın əvvəlki hökumətlərinin aqibətini yaşayacaq.
Talibanın sərhəd münaqişələri Əfqanıstanın sərhədyanı bölgələrində təhlükənin artmasına, qaçaqmalçılığın yayılmasına, terrorçu qrupların fəaliyyətinin daha da güclənməsinə səbəb olub və Talibanın süqut yolu daha da sürətlənib. Belə bir vəziyyətdə Əfqanıstan qonşularının Talibanla koordinasiyası və rəftar tərzi mühüm rol oynayır …

Taliban silahlıları 2021-ci ilin avqustundan Əfqanıstanda hökumətə nəzarəti ələ keçirdikdən sonra Əfqanıstanın qonşuları ilə azı 26 dəfə toqquşub. Bu münaqişələrin 11-i İranla, 11-i Pakistanla, 2-si Tacikistanla, 2-si Özbəkistanla və 1-i Türkmənistanla sərhəddə baş verib. Bu münaqişələrin təfərrüatları belədir:

1- İranla sərhəddə, Sistan və Bəlucistan əyalətinin Hirmənd rayonunda Şaqalək bölgəsi, 1 dekabr 2021

2- Pakistanla sərhəddə, Kunar vilayətində Serkano rayonu, 24 dekabr 2021

3- Türkmənistanla sərhəddə, Cəuzcan vilayətinin Xumab rayonu, 4 yanvar 2022

4- Pakistanla sərhəddə, Qəndəhar əyalətindəki Spin Boldak-Çaman sərhəd keçidi, 24 fevral 2022 (Daha ətraflı)

5- İranla sərhəddə, Nimruz əyalətinin Konəq rayonunda Darbişək bölgəsi, 7 mart 2022 (Daha ətraflı)

6- İranla sərhəddə, Hərat vilayətinin Kohsan rayonunda yerləşən İslam Qala sərhəd keçidi, 23 aprel 2022

7- Özbəkistanla sərhəddə, Bəlx vilayətindəki Hirtan sərhəd keçid məntəqəsi, 21 may 2022

8- Tacikistanla sərhəddə, Qunduz əyalətinin İmam Sahib rayonunda yerləşən Şirxan sərhəd keçid məntəqəsi, 15 may 2022 (Daha ətraflı)

9- İranla sərhəddə, Sistan və Bəlucistan əyalətinin şimalında yerləşən Hirmənd rayonunda sərhədi, 29 iyun 2022 (Daha ətraflı)

10- İranla sərhəddə, Nimruz əyalətindəki Konəq rayonunun sərhədi, 12 iyul 2022 (Daha ətraflı)

11- İranla sərhəddə, Sistan və Bəlucistan əyalətinin Hirmənd rayonunda yerləşən Dost Məhəmməd bölgəsinin sərhədi, 31 iyul 2022

12- Özbəkistanla sərhəddə, Bəlx vilayətinin Şortəpə rayonunda yerləşən Hirtan sərhəd keçid məntəqəsi, 22 avqust 2022 (Daha ətraflı)

13- Pakistanla sərhəddə, Zabol vilayətinin Şamlazai rayonunda Zəncir sərhəd kəndi, 1 sentyabr 2022

14- İranla sərhəddə, Sistan və Bəlucistan vilayətində İpək körpüsü, 17 oktyabr 2022

15- Pakistanla sərhəddə, Qəndəhar əyalətindəki Spin Boldak-Çaman sərhəd keçidi, 13 noyabr 2022 (Daha ətraflı)

16- Pakistanla sərhəddə, Paktia vilayətinin sərhəd bölgələri, 1-11 noyabr arası 2022

17- Pakistanla sərhəddə, Paktia vilayətinin sərhəd bölgələri, 1-11 noyabr arası 2022

18- Pakistanla sərhəddə, Paktia əyalətinin Dandpatan rayonunda yerləşən Xarlaçi sərhəd kəndi, 19 noyabr 2022 (Daha ətraflı)

19- Pakistanla sərhəddə, Paktia əyalətinin Dandpatan rayonunda yerləşən Xarlaçi sərhəd kəndi, 20 noyabr 2022 (Daha ətraflı)

20- İranla sərhəddə, Sistan və Bəlucistan vilayətində Sasuli sərhəd kəndi, 7 dekabr 2022

21- Pakistanla sərhəddə, Qəndəhar əyalətinin Spin Boldak rayonunda Şiro Obo kəndi, 11 dekabr 2022 (Daha ətraflı)

22- Pakistanla sərhəddə, Qəndəhar əyalətinin Spin Boldak rayonunda Şiro Obo kəndi, 15 dekabr 2022 (Daha ətraflı)

23- Pakistanla sərhəddə, Nanqarhar əyalətindəki Torxam sərhəd keçidi, 20 fevral 2023

24- İranla sərhəddə, Sistan və Bəlucistan əyalətindəki Milak sərhəd keçidi yaxınlığında yerləşən Qodar Əbdür Rəhman bölgəsi, 5 mart 2023

25- İranla sərhəddə, Sistan və Bəlucistan əyalətinin Sasuli kəndinin sərhədi, 14 may 2023

26- İranla sərhəddə, Sistan və Bəlucistan vilayətində Makaki, Sasuli və Hatəm kəndlərinin sərhədi, 27 may 2023 (Daha ətraflı)

Daha çox oxuyun: İnfoqrafik: Əfqanıstanda Taliban mövqeləri əleyhinə olan hava hücumları