Ötən həftə Qarabağ bölgəsində nələr baş verdi?

Rusiya sülhməramlılarının sərhəd yoluna yerləşdirilməsi

“İslam Dünyası Xəbərləri” informasiya agentliyi Ermənistan və Azərbaycan mənbələrinə istinadən xəbər verir ki, Rusiya Federasiyasının sülhməramlı qüvvələri Əkərək qəsəbəsindən Qapan şəhərinə gedən yolda Ermənistan vətəndaşlarının avtomobillərini yoxlamaq üçün Ermənistanın Qapan vilayəti ilə Azərbaycanın Laçın sərhəddinə yerləşdirilib. Bu yolun böyük bir hissəsi işğal illərində Ermənistan tərəfindən salınıb.

Ermənistanın Qarabağ bölgəsindəki işğal olunmuş ərazilərindən çıxarılmasından sonra, Qapan şəhəri və hava limanı, onun ətrafındakı qəsəbə və kəndlər sərhədyanı ərazilərə çevrilərək Azərbaycanın izləyə biləcək ərazilərə çevrildi. Hazırda bu nöqtədə Azərbaycan ordusu və sərhəd polis qüvvələri yerləşdirilib və Rusiya qüvvələri baş verə biləcək münaqişələrin qarşısını almaq üçün bu yoldan keçən maşınları yoxlayır.

Həmçinin erməni mətbuatının yazdığına görə, Ermənistan Milli Təhlükəsizlik Şurası qüvvələri erməni vətəndaşlarına bu yolda sürətlə hərəkət etməyi tövsiyə edib ki, dayanacaqları təqdirdə Azərbaycan qüvvələrinə əsir düşməsinlər.

Bu yol Şurnuxu kəndi və Gorus-Qapan yolunun 5 kilometrlik məsafəsindən sonra, iki ölkə arasında problemə çevrilən üçüncü yoldur.

Bu ayın sonunda Azərbaycan və Ermənistan başçıları Moskvada Rusiyanın vasitəçiliyi ilə üçtərəfli görüş zamanı sərhəd xətlərinin yekun müəyyənləşdirilməsi ilə bağlı danışıqlar aparacaqlar. İki ölkə arasında mübahisəli məqamların dəyişdirilməsi ehtimalı yüksəkdir. Ermənistan Müdafiə Nazirliyinin məlumatına görə, bu ölkənin sərhəd torpaqlarının 42 kvadrat kilometri Azərbaycanın nəzarəti altındadır, lakin Azərbaycan Ermənistan ərazisini nəzarətə götürmədiyini və yalnız beynəlxalq sərhədlərə qayıtdığını bildirir.

Laçının boşaldılması məsələsi Ermənistanda şifahi mübahisələr üçün bəhanədir

Ermənistanın “Yerker” saytının məlumatına görə, keçmiş deputat, Paşinyan hakimiyyətinin əleyhdarı Artur Qazinyan Laçın şəhərinin boşaldılmasına etiraz edib və bunu etnik təmizləmə adlandırıb. Bununla bağlı o deyir: 2020-ci ilin noyabrında Moskva razılaşmasının altıncı bəndinin ikinci hissəsinə əsasən, Ermənistan hökuməti bu müqavilənin bəndlərinin icrasına cavabdehdir. Amma hər dəfə bu müqavilədə qeyd olunmayan Qarabağ bölgəsindəki Artsax adlı de-fakto hökuməti Ermənistan hökumətindən bu işləri həyata keçirməyi xahiş edir.

Bu sayt daha sonra Laçının və Gorus-Laçının Qarabağ bölgəsinə gedən yolunun boşaldılmasını vaxtından tez kimi təsvir edərək bildirir: Laçın yaşayış məntəqələrinin boşaldılması 2023-cü il noyabrın 9-dək aparılmalıdır, lakin Azərbaycan yolu bir il yarım ərzində tikib və sakinlərin erkən boşaldılması mümkün deyil.

Qarabağ bölgəsində qondarma hökumətinin prezidenti Araik Harutunyanın açıqlamasına görə, Laçın və ətraf rayonların əhalisi avqustun 25-dək bu şəhəri və Rusiya sülhməramlılarının nəzarətində olan kənd və qəsəbələri boşaltmalıdır. Ancaq bəzi insanlar hələ də bu məsələyə müqavimət göstərir və onların əksəriyyəti yerdəyişmə və gedəcəkləri yerin uyğun olmaması qorxusu səbəbindən çıxmaq istəmir. Ermənistan rəsmilərinin sözlərinə görə, ailələrin təxliyyəsi ilə yanaşı, qəbirlər də köçürüləcək və ailələr Ermənistana gedə və ya Qarabağ bölgəsində qala bilərlər.

Azərbaycan mediaları avqustun 25-dək Laçının boşaldılmamasına münasibət bildiriblər. Azərbaycanlı politoloq Sabir Hümmətov Baku TV ilə söhbətində deyib: “Ermənilər təxliyyə edilməsə, hərbi və antiterror əməliyyatlarına başlayacağıq və dəmir yumruq hazırdır”.

Qarabağ bölgəsində ad davası

Azərbaycan Respublikasının İqtisadiyyat Nazirliyi Qarabağ bölgəsinin işğaldan azad edilmiş ərazilərinin xəritəsini hazırlayır. Sumqayıt şəhərində yerləşən Formaps Elm və Texnologiya Xəritəçəkmə müəssisəsi ilə əldə olunmuş razılığa əsasən, rayonlar, şəhərlər, kəndlər, qəsəbələr və digər yerlərin xəritələrinin 3D hazırlanması işləri aparılır.

Azərbaycan hökuməti Google xəritələrində bu rayonların adlarını azəri adları ilə göstərmək istəyir. Bu layihənin dəqiq dəyəri hələ açıqlanmayıb.

Qarabağ bölgəsinin Ermənistan tərəfindən işğal olunduğu 28 il ərzində Google mövcud yerlərin adlarını erməni və ingilis dillərində göstərirdi ki, bu da Azərbaycan hökumətinin həmişə etirazına səbəb olub.

Azərbaycan Qarabağ bölgəsinin şimal-qərbindəki Buzdux yüksəkliklərində nəzarətini davam etdirdiyini açıqlayıb. Bu ölkənin Müdafiə Nazirliyi bu ərazidə xəndək tikintisi və yol tikintisinin görüntülərini yayımlayıb.

Daha çox oxuyun:
Ötən həftə Qarabağ bölgəsində nələr baş verdi?
Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsi zonasında kəskinləşmə