Hərbi məlumat: E95M hədəf dronu

E95M dronu Rusiya istehsalı olan hədəf dronudur və müdafiə sistemlərini sınaqdan keçirmək və ekipajları hazırlamaq, həmçinin düşmənin müdafiə sistemlərini aldatmaq və onların yerini müəyyən etmək üçün istifadə olunur. Daşıdığı yükə görə, bu dron pilotsuz təyyarələri, qanadlı bombaları, qanadlı raketləri və helikopterləri simulyasiya etmək imkanına malikdir.

Bu dron haqqında nəzərə alınmalı olan cəhətlərdən biri də M135 pulse reaktiv mühərrikinin istifadəsidir. Pulse reaktiv mühərriklər reaktiv mühərriklərin ən sadə növüdür və klapansız tipdə onların mürəkkəb hərəkət edən hissələri yoxdur. Bu mühərrikin istifadəsi tikinti xərclərini xeyli azaldır.

Bu mühərriklərdə iki giriş və çıxış kanalı var. Yanma kamerasına yanacağın vurulması və alovlandırıcı vasitəsi ilə yanmağa başlaması ilə yanacaq və hava qarışığının partlaması nəticəsində yaranan zərbə dalğası ilə lokal olaraq sıxılır və yüksək təzyiqli və isti axın cəbhəsi yaradır. Bu axın cəbhəsi birtərəfli olan giriş kanalından çıxa bilməz və adətən daha uzun olan çıxış kanalından çıxmalıdır.

Bu cəbhənin inersiyasına görə, yanma qazlarının qarışıq axını çıxış kanalından keçir, yanma kamerasının içərisində təzyiq azalır və təmiz hava giriş kanalından kameraya daxil olur və yanacaqla qarışaraq, eqzoz kanalından hələ çıxmamış isti havanın bir hissəsinə dəyir və alışqana ehtiyac olmadan yenidən yanma prosesi başlayır. Çıxış kanalının uzunluğunun artmasının əsas səbəbi, alovlandırıcının daimi fəaliyyətinə ehtiyac olmadan alovlanmanın sabitliyidir. Lakin aşağı sıxılma nisbətinə görə, bu mühərriklər çox yüksək yanacaq sərfiyyatına malikdir və E95M pilotsuz təyyarəsi maksimum yarım saatlıq fasiləsiz uçuş qüdrətinə malikdir.

Bu dronda uçuş əməliyyatı aşağı təzyiqli hava katapultundan istifadə etməklə həyata keçirilir. Həmçinin pilotsuz təyyarənin enişi və bərpası əməliyyatı onun gövdəsinə yerləşdirilən paraşüt vasitəsilə həyata keçirilir.

E95M dronunun buraxılış qurğusu yerüstü idarəetmə stansiyası və hava katapultu

E95M dronu KAMAZ-4350, GAZ-3308, Ural-4320 şassilərində quraşdırılmış mobil yerüstü idarəetmə stansiyası tərəfindən idarə olunur. Yerüstü idarəetmə stansiyası tamamilə müstəqildir və 70 km məsafəyə qədər dronun idarəsini təmin edir.

E95M PUA-nın idarəetmə otağının görüntüsü

Radarın kəsişmə sahəsini artırmaq və daha böyük təyyarələri simulyasiya etmək üçün bu PUA-nın yüklərindən biri Lunberg lenzidir. Həndəsəsinə görə Lunberq lensi geri dönən radar dalğalarında rezonans yaradır və onu gücləndirir və quşun ümumi kəsiyini artırır. Quruluş mexanizminə görə Lunberq lenzi geri dönən radar dalğalarında rezonans yaradır və onu gücləndirir və dronun ümumi kəsişmə sahəsini artırır. Buna görə də, bəzi gözlə görünməz təyyarələrdə, məsələn, F-35 qırıcısında sülh dövründə radar quraşdırılır ki, təyyarənin həqiqi radar kəsişməsi düşmənə məlum olmasın.

E95M dronunun daha çox şəkilləri:

E95M dronunun texniki xüsusiyyətləri:

Bədən uzunluğu: 1,2 metr

Qanad uzunluğu: 2,4 metr

Uçuş məsafəsi: 50 km

Uçuş yüksəkliyi: 3000 metrə qədər

Uçuş müddəti: 32 dəqiqə

Aşağı hündürlükdə maksimal sürət: 300-400 km/saat

İcra edilə bilən manevrlər: Dalış – Yuxarıya doğru dik uçma – S formalı dönüş

Mühərrik: PuVRD M135

Mühərrikin gücü: 150 nyuton

Ukrayna müharibəsi zamanı Ukrayna qüvvələrinin əlinə keçən E95M hədəf dronunun görüntüləri

Mənbə:БПЛА-мишень E95М