Əvvəlki illərdən fərqli olaraq, ABŞ-ın 2023-cü il Təhdidlərin Qiymətləndirilməsi Hesabatı Qərbi Asiyaya dünyanı Amerikadan sonrakı çoxqütblü nizama doğru itələməklə təhdid edən böyük güc rəqabəti obyektivindən baxır.
ABŞ-ın İraqa qeyri-qanuni və sabitliyi pozan işğalından 20 il sonra Vaşinqton bu müharibənin son nəticələri ilə üzləşməlidir: BMT Təhlükəsizlik Şurası Çin və Rusiyaya səlahiyyətlər verir, BMT Nizamnaməsinə əsaslanan həqiqi çoxqütblülük sisteminin əsasını qoyur.
Somali Afrika Buynuzunda (Şərqi Afrika) yerləşən, şimal-qərbdən Cibuti, cənub-qərbdən Keniya, şimaldan Ədən körfəzi, şərqdən Hind okeanı və qərbdən Efiopiya ilə həmsərhəd olan, 17,1 milyon əhalisi olan bir ölkədir. Moqadişu Somalinin paytaxtı və ən çox əhalisi olan şəhəridir. Bu şəhərin 4 milyon 300 minə yaxın əhalisi var. Min illərdir ki, Moqadişu Hind okeanı boyunca tacirləri birləşdirən mühüm liman olub.
İranın mümkün Rusiya qırıcı təyyarələri alması Moskva ilə Tehran arasında mövcud strateji tərəfdaşlığı daha da gücləndirəcək və onların Qərblə güc uğrunda qlobal rəqabətinə təsir göstərəcək.
İsrail tarixinin ən sağçı hökuməti, Əl-Əqsa məscidinin sökülməsi və Əl-Qüdsdə ərəb demoqrafiyasının azaldılması da daxil olmaqla, Qüdsün yəhudiləşdirilməsinin təşviqinə sadiqdir.
İşğal altındakı İordan çayının qərb sahilindəki müqavimətin psixologiyası və taktikası kəskin şəkildə dəyişib və bu gün israilli köçkünlər və onların işğalçı dövləti üçün ölümcül təhlükə yaradır.
Rusiya-NATO müharibəsi dünyanın siyasi arenasında baş verən hadisələrə çox ciddi təsir göstərməkdədir. Rusiyanın Ukrayna cəbhəsində irəliləməsi NATO-nu yeni planlar üzərində baş sındırmağa vadar edir. Belə ki, şiddətli döyüşlər zamanı istifadə olunan silah-sursat və insan resursu sürətlə azalan istiqamətə doğru hərəkət edir.
İslam İnqilabından 44 il sonra İran daha çoxşaxəli iqtisadiyyata, texnologiyada irəliləyişlərə və Qərbin bu tərəqqinin qarşısını almağa yönəlmiş onilliklər ərzində tətbiq etdiyi sanksiyalara baxmayaraq, mühüm nailiyyətlərə malikdir.
Qırğızıstanın informasiya sahəsində (okeanın o tayından güclü şəkildə alovlanan) Azattyk xəbər agentliyinin təmsil etdiyi “azad və müstəqil mətbuatın təqibi” ilə bağlı ehtiraslar qaynayarkən, hakimiyyət lobbilərində ölkənin milli təhlükəsizliyini birbaşa təhdid edən mediadan və ictimaiyyətdən gizlədilən qaranlıq layihə ehtiyatla müzakirə olunur.
Qərbin sanksiya silahları Suriya üçün yeni deyil, lakin 2019-cu ildən bu yana ölümcül oldu, Suriyanın bütün sektorlarını məhv etdi və sakinlərini öldürdü.
Qarabağ müharibəsi Zaqafqaziyada qüvvələr nisbətini ciddi şəkildə dəyişdi. Türkiyənin payı kəskin artıb. Azərbaycan Zaqafqaziya dövlətləri arasında faktiki olaraq dominant mövqe tutmuşdur. Bu baxımdan, Bakının planları həyata keçirilsə, Şimali Qafqazın bütün inkişafı üçün həlledici olacaqdır.
Türkiyə və Suriya arasında yaranan yaxınlaşma prosesi yaxın gələcəkdə sürətini itirə bilər, çünki Türkiyə prezidenti Ərdoğanın baş köməkçisi onu relsdən çıxarmaqla hədələyib. Prezidentin müşaviri İbrahim Kalın Ankarada jurnalistlər üçün keçirdiyi brifinq zamanı bildirib ki, Rusiyanın sülh istəyi Ankaranın Suriyada yeni hərbi kampaniya ideyasından imtina etməsi demək deyil.
