Orta Asiyada baş verən son hadisələr, 29 Oktyabr 2022

Əfqanıstan:
1- Təxar:
– Oktyabrın 23-də İŞİD terror qruplaşmasının ünsürləri Dəşt Qala rayonunda “Taliban”ın cəbhə komandirlərindən “Hacı Seyfullah”ı tutub, sonra başını kəsiblər.
– Oktyabrın 23-də Əhməd Məsud qüvvələrinin Varsac rayonunda yerləşən Təqab Mianşəhr kəndində qəfil əməliyyatı nəticəsində 14 taliban silahlısı öldürülüb və yaralanıb.
– Oktyabrın 24-də Əhməd Məsud qüvvələrinin Təxar vilayətinin Varsac rayonunda Taliban silahlılarına hücumu nəticəsində Öməri Kunduzun 217-ci diviziyasının komandiri Moləvi Rəhmətullah Aka da daxil olmaqla bir sıra taliban üzvləri öldürülüb.

2- Bədəxşan:
Oktyabrın 23-də Şaqnan rayonunun Şivə bölgəsində Əhməd Məsud qüvvələri ilə Taliban arasında baş verən toqquşmalar nəticəsində hər iki tərəfdən 60-dan çox adam ölüb və yaralanıb, Əhməd Məsud qüvvələrinin bir hissəsi isə Taliban tərəfindən əsir götürülüb.

3- Bəğlan:
Oktyabrın 23-də “Xost Və Fərəng” rayonunda yerləşən Fərqanbal kəndində Taliban silahlıları ilə Əhməd Məsud qüvvələri arasında toqquşma nəticəsində 6 Taliban silahlısı öldürülüb və yaralanıb.

4- Kabil:
– Oktyabrın 23-də İran prezidentinin Əfqanıstandakı xüsusi nümayəndəsi “Həsən Kazemi Qomi” Tehranda keçirilən görüşdə deyib: “Region ölkələrinin heç biri, hətta Pakistan da İran kimi mühacirləri qəbul etmək üçün cəlbedici və imkanlara malik deyil və İran kimi heç bir ölkə Əfqanıstandakı dəyişikliklərdən təsirlənmir. Heç bir ölkə Əfqanıstan vətəndaşlarına İran qədər diqqət yetirməyib və 520 min əfqan tələbəyə pulsuz təhsil verməyib. Amerikanın regionda təhlükəni artırmaq siyasəti və Taliban-İran əlaqələrini korlamaq səyləri, həmçinin ümumi milli hökumətin formalaşmaması İranın Əfqanıstandakı problemlərindəndir.
– Oktyabrın 26-da Əfqanıstanın Şiə Alimlər Şurası Şirazın Şahçerağ (ə) hərəmində törədilən terror aktını qınayıb və müsəlmanları vəhdətə və həmrəy olmağa dəvət edib.
– Oktyabrın 28-də Kabilin 5-ci rayonunda yerləşən Şeyx Məhəmməd Ruhani Məscidində sufilərin keçirdikləri zikr dərnəyi zamanı bombanın partlaması nəticəsində azı on mülki şəxs həlak olub və yaralanıb.

5- Hərat:
– Oktyabrın 26-da Hərat şəhərinin Fərqa məhəlləsində Taliban silahlılarının postuna naməlum silahlı şəxslərin hücumu nəticəsində 14 taliban silahlısı öldürülüb.
– Oktyabrın 27-də Hərat şəhərinin 15-ci rayonunda naməlum şəxslərin “Taliban” əməkdaşlarının maşınına silahlı hücumu nəticəsində “Taliban”ın 207-ci Əl-Faruq diviziyasının azı 5 əməkdaşı həlak olub, ikisi yaralanıb.

6- Nənqərhar:
Oktyabrın 24-də Taliban Kəşfiyyat Xidmətinin Cəlalabad şəhərinin 8-ci rayonunda İŞİD-in sığınacağına qarşı keçirdiyi əməliyyat nəticəsində 14 silah, 4 əldəyaqayırma bomba, partlayıcı maddələr və külli miqdarda sursat aşkar edilib, üç İŞİD üzvü həbs edilib.

7- Qəndəhar:
Oktyabrın 25-də Qəndəhar şəhərinin dördüncü rayonunda Taliban silahlılarını daşıyan avtomobilin yolunda bombanın partlaması nəticəsində üç Taliban silahlısı öldürülüb, ikisi isə yaralanıb.

8- Sərepol:
Oktyabrın 26-da Taliban əsilli puştun silahlıları Zuvac və Dehan Bağ kəndlərinin yerli sakinlərini zorla köçməyə məcbur edib, mülklərini ələ keçiriblər.

9- Oktyabrın 28-də “Birləşmiş Xorasan Ştatları” adlı anti-Taliban silahlı qrup Taliban hökumətinə qarşı mübarizə və Əfqanıstanda federal hökumət qurmaq məqsədi ilə “Kölgə Hərbi Şura”sının nəzarəti altında mövcud olduğunu elan etdi.

Tacikistan:
1- Oktyabrın 27-də Tacikistan İslami Hərəkatının lideri Mohiuddin Kəbiri bəyanat yayaraq, Rəhbərə və İran xalqına başsağlığı verib və Şahçerağdakı terror aktını qınayıb.
2- Oktyabrın 28-də Avropa Şurasının prezidenti Çarlz Mişel və Tacikistan prezidenti İmaməli Rəhman Orta Asiyada sabitlik barədə müzakirə ediblər. Çarlz Mişelin sözlərinə görə, bu səfər Tacikistanın Əfqanıstanla sərhədlərini gücləndirmək üçün Avropa İttifaqının bu ölkə ilə əməkdaşlığını artırmaq məqsədilə edilib.
3- Düşənbədəki yerli istifadəçilər bu şəhərin hava limanında Amerika C-17 hərbi təyyarəsinin olması və müşahidə edildiyini bildiriblər. Bu təyyarə iki ölkənin hərbi əməkdaşlığına uyğun olaraq hərbi yük daşıyıb.

Özbəkistan:
1- Oktyabrın 28-də Özbəkistan Xarici İşlər Nazirliyi Ukrayna mətbuatının İran dronlarının Özbəkistan ərazisində yığılması ilə bağlı iddiasını təkzib edən bəyanat yayıb. Özbəkistan Xarici İşlər Nazirliyi daha sonra Ukrayna rəsmilərinin əsassız ittihamlarının dərcinin qarşısının alınmasını istəyib və elan edib ki, Özbəkistan Respublikası İranla hərbi-texniki sahədə əməkdaşlıq etmir və İranın hərbi texnikasını öz torpaqlarında yığmır.
Bundan əvvəl rus əsilli israilli tacir Leonid Nozlin Ukrayna mətbuatına müsahibəsində İran dronlarının Özbəkistanda istehsalı barədə məlumatı olduğunu iddia etmişdi.

Pakistan:
1- Hayber-Paxtunxva:
– Oktyabrın 23-də Hayber-Paxtunxva əyalətinin Şimali Vəziristan bölgəsindəki Həsən Xeyl məntəqəsində Əfqanıstan daxilindən iki Pakistan əsgəri naməlum silahlı şəxslər (ehtimal ki, Təhrik-e-Taliban silahlıları) tərəfindən öldürülüb.
– Oktyabrın 23-də Hayber-Paxtunxva əyalətinin Şimali Vəziristan bölgəsindəki Spin Vam məntəqəsində Pakistan ordusunun hərbi karvanına kamikadze hücumu nəticəsində bir polkovnik də daxil olmaqla 12 pakistanlı əsgər həlak olub və yaralanıb.

2- Bəlucistan:
Oktyabrın 25-də Abid Hüseyn Solangi adlı polis məmuru naməlum silahlı şəxslərin Bəlucistan əyalətində yerləşən Bolan rayonunun Dehir kəndində polis bölməsinə əl qumbarası ilə hücumu nəticəsində həlak olub.

3- Pəncab:
– Oktyabrın 26-da Pakistanın keçmiş baş naziri İmran Xan, öz tərəfdarlarına milyonluq yürüşlə bağlı çağırış edib. İmran Xan bildirib ki, bu yürüş Lahurun Azadlıq meydanından başlayacaq və İslamabada doğru davam edəcək.
– Oktyabrın 27-də İmran Xan Pəncabın Sialkot şəhərində tələbə yığıncağında çıxış edib. O, bu görüşdə deyib: “Mən sağ olduqca, Amerikanın Pakistanda tətbiq etdiyi hökumətə qarşı mübarizə aparacağam və xainlərin bizim ölkəmizi qarət edib, xəyanət etmələri ilə heç vaxt razılaşmayacağam”.