Qalmaqallı Laçın dəhlizi! + AZƏRİ XƏRİTƏ

Ön xəttdə çətin həyat tərzi
Ermənistanın Azadlıq radiosu təmas xəttinə yaxın olan və rabitə yollarının bağlanması ilə bağlı ağır vəziyyətdə olan ərazilərdən reportaj hazırlayıb. Turşsu birinci Qarabağ müharibəsi başa çatdıqdan sonra (1994-cü il tarixində) ermənilərin məskunlaşdığı yeganə yaşayış məntəqəsidir.
Turşsu qondarma Şurasının rəhbəri Qalik Nəsibian bu medianın müxbirinə deyib: “Bu kənd ikinci Qarabağ müharibəsi başa çatdıqdan sonra 73 erməni sakini ilə yaşadığı təmas xəttinə yaxın yerdə yerləşib. Onların yolda olma məsafəsi səkkiz-on kilometr irəlidədir (Şuşa yaxınlığında). İndi Azərbaycan ordusunun müşahidə məntəqəsi kəndi atəşə tuta bilər. Məqsədləri Xankəndi ilə əlaqə saxlamaq üçün qalan yeganə yola nəzarət etmək idi və buna nail oldular”.
Sarıbaba qondarma Şurasının rəhbəri Artak Akopyan da bu şəraitdə yaşayış şəraitinin çətinliyindən danışıb: “Tibbi problemlərlə yanaşı, başqa məsələlər də yaşanıb. Tələbələr Stepanakertə (Xankəndi) gedə bilməzlər. Azərbaycan ordusu kənddən 500 metr aralıda yerləşir. Əhali yalnız evlərinin yaxınlığında əkinçiliklə məşğul ola bilərlər. 2022-ci ilin avqustunda Laçın rayonu Azərbaycana qaytarılıb və kəndin ətrafındakı yüksəkliklər Azərbaycan ordusunun nəzarətinə keçib. Azərbaycanlılar indiyədək 17 inəyi oğurlayıblar, 5 dəqiqə mal-qaramıza məhəl qoymasaq, heyvanlar oğurlanacaq”.

Azərbaycanın geri çəkilmək niyyətində olmaması
Qondarma Dağlıq Qarabağdakı erməni separatçılarının nümayəndəsi Siran Ayraptian Azadlıq radiosu ilə söhbətində Rusiya sülhməramlılarının Azərbaycanın Turşsuya baxan yüksəkliklərdən çıxarılması üçün apardığı uğursuz danışıqlara toxunaraq deyib: “Azərbaycan yeganə əlaqə yolunu bağlamaqla erməni cəmiyyətinin öz müstəqilliklərindən əl çəkmələrini istəyir. Bir tərəfdən sülhdən danışırlar, digər tərəfdən güc tətbiq etməklə hədələməklə bizi başqa işə məcbur etmək istəyirlər, amma bunun müsbət nəticəsi olmayacaq”.

Şuşa aksiyasında Əliyev ekoloqları erməniləri Qarabağın mədənlərini qanunsuz istismar etməkdə, ətraf mühiti çirkləndirməkdə ittiham edərək, yolu normal hərəkət üçün bağlayıblar. Azərbaycan rəsmiləri onu da bildirirlər ki, yan marşrutlar silah və hərbi texnikanın ötürülməsi üçün istifadə olunur. Ona görə də Qondarma Dağlıq Qarabağın mərkəzinə bütün yollar bağlanmalıdır!

Keçid məntəqəsindən sərhəd postuna qədər
İndi Azərbaycan deyir ki, Laçn dəhlizində sərhəd postu tikilməlidir. Bu keçid məntəqəsini tikmək üçün əvvəlcə Şuşanı elan etdilər, indi isə deyirlər ki, bu post Azərbaycanla Ermənistanın sərhəddində tikilməlidir.
Qeyd edək ki, Azərbaycan Respublikasının ordusu Texdən Laçın dəhlizinə köhnə marşrutun kəsilməsi zamanı Ermənistan ərazisinə daxil olub və Texin şərqində və şimal-şərqində bir neçə yüz hektar Ermənistan ərazisini işğal edib. (aşağıdakı xəritə)

Keçid məntəqəsinin Moskvanın bəyanatına zidd olması
Rusiya Federasiyası Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Mariya Zaxarova Moskvanın 9 noyabr 2020-ci il tarixli üçtərəfli bəyanatının (Qarabağ atəşkəs sazişi) müddəalarının yerinə yetirildiyini vurğulayaraq deyib: “Sərhəd keçid məntəqəsinin yaradılması bəyanatın müddəalarında yoxdur, ancaq Moskva bu variantı nəzərdən keçirir”.

Yeni Laçın Dəhlizi marşrutunun qalmaqallı hissələri
Bu dəhliz qondarma Dağlıq Qarabağ ermənilərini Ermənistanla birləşdirir və bu regionun ehtiyacları yalnız bu marşrutdan daşınma yolu ilə ödənilir.
Laçın dəhlizinin dəyişiklikləri də əhəmiyyətlidir. Qarabağ atəşkəs razılaşmasına əsasən, 2023-cü ilin aprel ayının əvvəlindən Texdə kəndindən köhnə marşrut bağlanacaq və beş kilometr uzunluğunda olan cənub tərəfdən yeni marşrutdan istifadə ediləcək. Azərbaycan öz nəzarətində olan hissəsini 2023-cü ilin sonunadək tikib və indi köhnə marşrutu tamamilə bağlayıb.
Texin cənubundakı Kornidzor kəndindən keçən alternativ yol Ermənistan tərəfindən hələ tamamlanmayıb və bu kəndin yaxınlığındakı 200 metrlik ərazi tikilir və bu hissədə nəqliyyatın hərəkəti çətinləşir. Ermənistanın bu marşrutu çəkməkdə təxiri qəribə görünür!