Hərbi Məlumat: Strateji Xeybərşekən Raketi

2022-ci il fevralın 9-da İran Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargah rəisi general-mayor Məhəmməd Baqiri və İİKK Hərbi Hava Qüvvələrinin komandanı briqada generalı Əmir Əli Hacızadənin İranın yeraltı raket bazalarından birinə səfəri zamanı “Xeybərşekən” orta mənzilli taktiki raketin təqdimatı keçirilib.

Bu raketin İran İslam İnqilabının qələbəsinin qırx üçüncü ildönümü ərəfəsində nümayiş etdirilməsi və xüsusilə bu raketin xüsusi adı bütün dünyada böyük diqqət və reaksiyalara səbəb olub.

“Xeybərşekən” raketində diqqət çəkən ilk şey onun hərəkət edən döyüş başlıqları qanadlarının nisbətən böyük ölçüləridir. Qanadların ölçüsünün böyük olması atmosferə daxil olduqdan sonra döyüş başlığının manevr qabiliyyətini artırır və Falcon of David və Patriot kimi havadaxili raketdən müdafiə səddini daha effektiv keçmək üçün daha mürəkkəb və sürətli manevrlərə imkan verir.

Döyüş başlığının konfiqurasiyası Tri Conic tiplidir. O, ağır manevrlər zamanı döyüş başlığının sabitliyini qorumaq üçün bu mühafizəkar konfiqurasiyadan istifadə edir və eniş mərhələsində raket qalxanından keçmək üçün yüksək manevr qabiliyyətinə malikdir. Əlbəttə ki, bu konfiqurasiyada sürüklənmənin miqdarı bir qədər yüksəkdir, bu, burada silah dizayneri tərəfindən daha çox manevr qabiliyyətinə nail olmaq üçün sürükləmə qüvvəsini və ya sürükləmə qabiliyyətini artırmaq üçün mühəndislik tərəfindən təchiz edilib.

Təəssüf ki, raketin çəkisi, uzunluğu, eni, döyüş başlığının çəkisi və s. kimi dəqiq təfərrüatları rəsmi olaraq verilməyib; Amma hesablamalara görə, raketin diametri 800 mm, uzunluğu isə təxminən 10,5 metrdir.

Raketin gövdəsindən işığın əks olunmasına və onun teksturasına görə gövdənin materialının kompozit olduğu görünür ki, bu da mühərrikin ölü çəkisi deməkdir. Buna görə də, döyüş başlığının çəkisinin 500 kq olduğunu nəzərə alsaq, raketin çəkisi 4,5 ilə 5 ton arasındadır ki, bu da 1450 km mənzilli orta mənzilli ballistik raket üçün unikal rəqəmdir. Təqdimat zamanı qeyd olunub ki, bu raketin çəkisi raketlərin üçdə birinə endirilib ki, bu da 15 tonluq Qədr S-raketinin çəkisinin üçdə birinə uyğundur.

1450 km məsafədə hədəfləri vurmaqda hədsiz çeviklik və sürət bu raketin əsas imkanlarından biridir.

Deyildiyi kimi, “Dezful” raketi kimi hazırlanan bu raket maye yanacaq raketlərinin çəkisinin 30%-i ilə eyni raketlərin atış məsafəsinə nail olub. Ona görə də bu raket quru yanacağa malikdir və bu raketin ölçülərinin və çəkisinin kiçilməsi hesabına bu tipli 2 raketdən 2 ədəd daşımağa malik raketatar qurğusunda istifadə etmək mümkündür.

Kiçik raket ölçüləri əhəmiyyətli üstünlüklərə malikdir. Raket nə qədər kiçik olsa, qapalı məkanda bir o qədər çox yeraltı raket bazaları saxlanıla bilər. Həmçinin, tunellərin uzunluğunu artırmaq üçün qazma işlərinə ehtiyac və tunelin qazılması üçün tələb olunan xərc və vaxt azalır. Qeyd edək ki, əvvəllər raketlər üçün yer olmadığı üçün SEPAH Hərbi Hava Qüvvələri çoxqatlı raket anbarları ideyasını həyata keçirib.

Ölçünün kiçik olmasının digər üstünlüyü geniş çeşidli buraxılış qurğularının istifadəsidir, o cümlədən Xeybərşekən raketini 10 təkərli Aria İranxodro Dizel buraxılış qurğusundan atmaq olar. Təbii ki, bu yük maşını Silahlı Qüvvələrə bu yaxınlarda təhvil verilib və bu sahə ilə maraqlananların İran daxili yük maşınlarından və məişət platformalarından daha səmərəli və geniş istifadəsinə ümid artırıb.

Xeybərşekən-in nümayişi ilə bağlı başqa bir hal iki ədəd Xeybərşekən orta mənzilli raketlərini daşıya və buraxa bilən iki orta mənzilli ballistik raket buraxılış qurğusunun nümayişi idi. Əvvəllər, maksimum 1000 km məsafəyə malik “Qiyam” kimi qısa mənzilli raketlər buraxılış qurğusu tərəfindən fərdi olaraq daşınırdı; Raketlərin sayının artırılması atəş sürətinin artırılması deməkdir ki, bu, raketdən müdafiə sistemləri müzakirəsində çox effektiv və sübut olunmuş taktikadır.

Xeybərşekən raketinin nümayişi zamanı raketin özü və adı barəsində mediada yaranan müzakirələr əvvəlcə bu raketin Səngərşekən tipi kimi görünən döyüş başlığının növü olması ehtimalını gücləndirirdi, lakin raketin daha çox atış videoları və şəkilləri yayımlanmasından və hədəfə vurulan zərbə və onun dərhal partladılma tərzinə görə Səngərşekən raketi tipinin döyüş başlığı fərziyyəsi rədd edildi. Təbii ki, bu raket üçün Səngərşekən döyüş başlığının daha inkişaf edilmiş forması ehtimalı tamamilə mümkündür. Bununla belə, raketin təqdimat videosunda istifadə edilən raketdə ağır partlayıcı döyüş başlığından istifadə edilir ki, bu da SEPAH Hərbi Hava Qüvvələrinin komandanı Sərdar Hacızadənin sözlərinə görə, TNT partlayıcı maddə növündən bir neçə dəfə daha çox güclü partlayıcı maddədir. Buna görə də belə performansı təmin etmək üçün RDX və HMX tərkibindən istifadə olunması ehtimalı verilir.

Xeybərşekən ballistik raketinin texniki xüsusiyyətləri:
Uzunluq: ~ 10,5 metr
Diametr: ~ 0,8 metr
Çəki: 4500 kq
Döyüş başlığı: 500 kq-a qədər şiddətli partlayıcı maddələr
Yanacaq: Bir mərhələli quru tərkibli
Mənzil: 1450 km
Uçuş növü: ballistik
İstehsal: İran

Sosial şəbəkələrdə paylaşmaq üçün ingilis, ərəb, kürd, fars, rus dillərində “Strateji Xeybərşekən Raketi” posterləri toplusu: