İslami Tərcümə Mərkəzi; Əl-Qaidənin media qolu

Lüğət problemi, insan potensialı və texniki şəraitin olmaması qlobal şəbəkənin qorunması yolunda təbii maneələr olduğundan, bu təkfirçi qruplaşmaların tərcümə sahəsindəki imkanlarını gücləndirməyə diqqət yetirmələri onların media kommunikasiyasındakı strategiyasının bir hissəsi hesab olunur. Bu illər ərzində İŞİD-in rəsmi media qurumları və onların “Əəlam”, “Əl-İzam” və “Holomoo” kimi mərkəzləşdirilməmiş dəstək icmaları tərcümə sahəsində müxtəlif təbliğat təşəbbüsləri yaradıblar.

Digər tərəfdən, “Əl-Qaidə”nin media qurumları öz auditoriyasına təbliğat mesajlarını çatdırmaqda geri qalır. “Əl-Şəbab” və “AQIM” internet saytları tərəfindən dərc olunan məzmunu fransız dilinə tərcümə edən “Əl-Kifah” mediasından başqa, Əl-Qaidə media qurumunda Əl-Qaidə ilə bağlı rəsmi məzmunu ərəb dilindən digər dillərə tərcümə edən başqa heç bir təbliğat bölməsi yoxdur. 2021-ci ilin ortalarında “ITC” İslami Tərcümə Mərkəzi Əl-Qaidə tərəfdarı olan media qurumları arasında Əl-Qaidənin tərcümə qolu kimi ərsəyə gəldi. İslami Tərcümə Mərkəzi “ITC” 2021-ci ilin iyununda İŞİD-in media sahəsindəki apardığı müharibəsi ilə rəqabət aparmaq üçün istifadəyə verildi. Əl-Qaidənin müxtəlif sahələrdə arxivdəki mövzularının tərcüməsinə yeni başlayan qolu olan ITC, müxtəlif dilli tərcüməçilərin köməyi ilə rəsmi Əl-Qaidənin təbliğat materiallarını 29 fərqli dilə tərcümə etmək tapşırığı aldı. Bu dillərə ərəb, puştu, fars, fransız, portuqal, alman, norveç, indoneziya, rohinca, hindi, malayalam və bir çox başqa dillər daxildir. İslami Tərcümə Mərkəzi (Əl-Qaidə tərəfdarı) Əl-Qaidənin rəsmi materiallarının tərcüməsini yayımlayır. Bu materiallara Əl-Qaidə hücumları ilə bağlı xəbərlər, videolar, jurnallar, kitablar, bu qruplaşmanın tanınmış liderlərinin və ekspertlərinin çıxışları və digər əlaqəli məzmunlar daxildir.

“ITC” İslami Tərcümə Mərkəzi müxtəlif coğrafi bölgələrdən olan İŞİD-i dəstəkləyən təbliğatçıların sayı ilə ayaqlaşa bilmək üçün Əl-Qaidəni dəstəkləyən icmaları, xüsusən də Hindistanda yerləşən icmaları birləşdirə və dəstək olmaq üçün könüllü tərcüməçilər toplaya bildi. Onlara rəsmi Əl-Qaidə ədəbiyyatını regional və yerli dillərə tərcümə etmək üçün dil bacarıqlarından istifadə etməyi əmr etdi.

İŞİD-in Xorasan vilayəti qoluna məxsus Əl-Əzaim mediasının hind, malayalam və digər Cənubi Hindistan dillərinin potensialından yalnız Hindistan müsəlmanlarını cəlb etmək üçün istifadə etdiyi bir vaxtda Əl-Qaidənin rəsmi materialları internetdə “ITC” saytında bir neçə yerli hind dilində yayımlanmağa başladı.

Bu veb-saytdakı tərcümələrin əksəriyyətinə hindi, “Qujarati” və “Marati” tərcümələri daxildir. Bu tərcümə edilmiş media materialları ChirpWire (Telegram kimi şifrələnmiş proqramlar), Rocket.Chat, “Geo News”, JustPaste, Archive.com, MediaFire və həmçinin MEGA kimi upload saytlarında geniş şəkildə yayımlanır. Beləliklə, “ITC” Əl-Qaidənin media sahəsində daha çox əhəmiyyət qazanır, çünki o, anonim qalaraq Əl-Qaidənin təbliğatçılarına motivasiya ilə birgə məqsəd yönümlülük hissi verir. Anonimlik, kəşfiyyat təşkilatlarının onları araşdırmasına və tanımasına mane olur.

ITC qaydalarına əsasən, tərcüməçilərə tərcümə faylını təqdim edərkən təxəllüs seçmək tövsiyə olunur. Bu mərkəzin qanunları həmçinin tərcüməçilərə xəbərdarlıq edir ki, kəskin kibertəhlükəsizlik məsələlərinə görə heç bir tərcümə edilmiş mətn PDF, WORD və ya digər geniş istifadə olunan formatlarda göndərilməsin. ITC strategiyası Əl-Qaidə tərəfdarlarını fəal şəkildə cəlb etməyə və onların tərcümələrini dərc etməklə və onlara etibar verməklə onların “media fəaliyyətlərində” aktiv rolunu etiraf etməyə, eyni zamanda şəxsin hüquq müəllifini, qəbilə mənsubiyyətini və ya əcdadını qeyd etməyə əsaslanır.

Bu strategiyalar ITC-nin tərəfdarların təşkilata aidiyyət hissini dərinləşdirmək, onları təşkilat daxilində əlaqələri gücləndirmək üçün ruhlandırmaq və qrupa sadiqliyini gücləndirmək səylərini əks etdirir. Qeyd etmək vacibdir ki, standart internet axtarış sistemləri vasitəsilə asanlıqla əldə edilə bilən və çoxdilli İŞİD təbliğatına ev sahibliyi edən “Əl-İilam” adlı İŞİD veb-saytı dəfələrlə rəqəmsal bloklamaya məruz qalıb və nəticədə təhlükəsizliyini qorumaq üçün internetin “Dark Web” qisminə keçməyə məcbur olub. Bunun əksinə olaraq, ITC, 2021-ci ilin iyun ayından etibarən heç bir qadağa və ya silinmə riski ilə üzləşmədən aktivdir və bu onlara tərəfdarları üçün sayta girişi imkanını qoruyub saxlayır.

“ITC” öz internet saytından başqa Telegram, Rocket.Chat media mənbəyindəki Əl-Qaidənin Chirpwire platforması və Geo News-da da mövcuddur. Əl-Qaidə, kəşfiyyat və təhlükəsizlik agentliklərinin İŞİD-in media qurumlarını şifrələnmiş və sosial media platformalarından çıxarmaq səylərindən faydalanır.

Bu kontekstdə qeyd etmək lazımdır ki, “AQ Central” və onun filial saytları texnologiya nəhəngləri və ya (dünya üzrə) hüquq-mühafizə orqanları tərəfindən yoxlanılmayıb, bu da onlara öz vebsaytları vasitəsilə öz materiallarını yayımlamaq imkanı verir. “ITC”-nin mediada uzunmüddətli fəaliyyəti və tərcümələrinin internet saytında davamlı yayımı, onun gücləndirilməsi ilə yanaşı, çoxşaxəli tərcümə sahəsindəki nailiyyətləri Əl-Qaidənin ümidverici qolu kimi qalmağına əsas göstərir. Bu yolla, bu sayt, Əl-Qaidənin mesajını qlobal auditoriyaya çatdırmaqda həlledici rol oynaya bilər. Bu məsələnin Əl-Qaidə üçün faydalı olması nəzərə alınaraq, “ITC”-nin rəqəmsal mövcudluğunu qorumaq və tərcümə fəaliyyətinin müxtəlif dillərdə həcmini artırmaq üçün yaxın gələcəkdə necə işləyəcəyinə dair proseslərə nəzarət, çox önəmlidir. Biz həmçinin gələcəkdə texnologiya şirkətlərinin, terrorla mübarizə təşkilatlarının və Birləşmiş Millətlər Təşkilatı, İnterpol, Europol və NATO kimi beynəlxalq təşkilatların “ITC” təhlükəsi ilə (əgər o, gələcəkdə Əl-Qaidənin gücləndirilməsində və genişlənməsində daha effektiv rol oynayarsa) necə mübarizə aparacaqlarını izləmək üçün gözləməliyik.