Qarabağda baş verən son hadisələr, 24 Sentyabr 2023

Qarabağda baş verən son hadisələr belədir:

Ruslara silahların təhvil verilməsi
Rusiya sülhməramlılarının Qarabağdakı informasiya mərkəzi erməni silahlı birləşmələrinin birinci qrupunun sülhməramlı qüvvələrə yüngül və yarımağır silahların təhvil verilməsi barədə məlumat yayıb. Sülhməramlı qüvvələrin açıqlamasına görə, 800 yüngül silah, “Sterla” zenit-raket kompleksi, 60 və 80 millimetrlik minaatan, qumbaraatan və sursatlar gətirilib və milislər döyüş mövqelərini tərk edirlər.
Azərbaycan prezidentinin köməkçisi Hikmət Hacıyev deyib ki, silahlılar prezident tərəfindən əfv oluna bilər. David Babaiyan silahları Rusiya sülhməramlılarına təhvil verdikdən sonra erməni milislərinin hüquqi statusu barədə deyib: “Azərbaycanla Artsax Müdafiə Ordusunun (erməni milisləri) təhlükəsizliyinə zəmanət və ya amnistiya haqqında heç bir razılaşma əldə olunmayıb”.

Nəzarətə götürülmüş ərazilərin xəritəsinin yayımlanması
Azərbaycan mediası qondarma Artsax Müdafiə Ordusu kimi tanınan erməni milislərinin nəzarəti altında olan ərazilərin Azərbaycan Ordusu tərəfindən nəzarətə götürülmüş hissələrinin xəritəsini yayımlayıb. Bu xəritəyə əsasən Azərbaycan qüvvələri bu ərazinin yarısını öz nəzarətinə götürüb və ermənilərin nəzarətində olan ərazilər də əlaqə kəsilərək mühasirəyə alınıb. Qarabağ bölgəsi mərkəzi düzənliyindəki düzənliklərin əksəriyyəti Azərbaycan silahlı qüvvələrinin nəzarəti altındadır, lakin erməni milis birləşmələri şimal, qərb, cənub və cənub-şərqin dağlıq və meşəlik ərazilərində öz mövqelərini hərbi əməliyyatların sonuna kimi qoruyub saxlayıblar.
Azərbaycan hökumətinin ölkə bölgüsünə görə ələ keçirilən məntəqələrin siyahısı aşağıdakı kimidir:
Kəlbəcər: Heyvalı, Carıktar, Qozlu Körpü, Qozlu, Zərdəxaç, Həsənriz, Qızılqaya, Yuxarı Ortaqala, Xanqutala kəndləri.
Şuşa: Xəlfəli və Quşçular kəndləri, Turşsu qəsəbəsi
Xocalı: Daşkənd, Dağyurd, Qızıloba, Xaçmaç, Şuşa kəndi
Tərtər: Canyataq və Təpəkənd kəndləri
Xankəndi: Kırkıcahan qəsəbəsi
Xocavənd: Qırmızıbazar qəsəbəsi

Sənədlərin nəşri bəli, yoxsa yox?
Azərbaycan Müdafiə Nazirliyinə tabe olan “Kalibr Azərbaycan” saytı Qarabağın mərkəzi olan Xankəndi şəhərindən bir video yayımlayıb və separatçıların hökumət binalarında sənədləri məhv etdiyini iddia edib. Separatçı hökumətə bağlı Artsax İnformasiya Mərkəzi sənədlərin məhv edilməsini təkzib edib və iddia edib ki, binaların ətrafındakı tüstü münaqişə nəticəsində son bir neçə gün ərzində yığılmış dağıntıların yandırılması nəticəsində yaranıb.

Erməni milyarderin sülhməramlıları tənqid etməsi
Separatçı hökumətin keçmiş daxili işlər naziri, həmçinin Rusiya vətəndaşlığı olan erməni milyarderi Ruben Vardanyan sülhməramlıları Azərbaycanın hücumlarına son qoymaq üçün müdaxilə etmədiklərinə görə tənqid edərək deyib: “Rusiya münaqişəni dayandıra bilərdi. Artsax xalqı Rusiya münaqişəni dayandıra bilmədiyi üçün narahatdır. Sülhməramlı qüvvələrin olması səbəbindən xeyli insan Qarabağa qayıtdı”.

Sərhədin kənarında toplaşmaq
İkinci Qarabağ müharibəsindən və erməni xalqından minlərlə erməni qaçqını Azərbaycanla sərhəddə yerləşən Kornidzor kəndinə və Laçın keçid məntəqəsi istiqamətində hərəkət edərək həmin bölgəyə baxan yüksəkliklərdə məskunlaşıblar. Erməni polisi maneələr yaradaraq onların hərəkətinə mane olub. Ermənistan hökumətinin başçısı Paşinyan bəyan edib ki, ermənilərin canları təhlükədə olmasa onları Qarabağ bölgəsinə qaytaracaq. 40 minə yaxın Qarabağ bölgəsi sakini müharibədən sonra Ermənistana gedib və geri qayıtmaq istəmir.

Qarabağ ermənilərinin saxlanması və ya etnik təmizlənməsi
Rusiya mətbuatı qaçqınların öz evlərinə qaytarılması üçün Rusiya sülhməramlı komandanlığının vasitəçiliyi ilə Ermənistan separatçı hökuməti ilə Azərbaycan tərəfi arasında ikitərəfli danışıqların davam etdiyini yazıb. Vətəndaşların ölkəyə giriş-çıxış statusu da danışıqların digər bəndlərinə daxildir.
İlham Əliyevin köməkçisi Hikmət Hacıyev bildirib ki, bu danışıqlar aparılır: “Azərbaycan hökuməti avtomobillə könüllü olaraq Laçın keçidinə keçən mülki ermənilərin təhlükəsizliyinə zəmanət verir”. Hikmət Hacıyevin sözləri ermənilərin qaçması üçün təzyiq deməkdir.
Münaqişənin ikinci günündə rus pasportuna malik 700 Qarabağ erməni sakini ruslarla birlikdə Laçın dəhlizindən keçərək Ermənistana gedib. Avropa İnsan Haqları Məhkəməsi Ermənistanın tələbi ilə Azərbaycana ünvanlanmış bəyanat yayıb. Bəyanatda Azərbaycandan Qarabağda yaşayan erməni vətəndaşların insan hüquqlarının, yaşamaq hüququnun və işgəncələrin qadağan olunmasının təmin edilməsinə zəmanət verilməsi istənilib. Bu məsələ ilə bağlı Avropa Nazirlər Şurasına hesabat göndərilməsi də xahiş olunub. Məhz bu bəyanatdan sonra Azərbaycan mediası yaralılara yardım, mülki şəxslərə yardım və ermənilər arasında ərzaq və su paylanmasının şəkillərini dərc edib. Bundan əvvəl də Azərbaycan əsgərlərinin hərbi cinayətləri, evlərini tərk etmək istəməyən milis məhbusları və mülki şəxslərin gülləbaran edilməsi ilə bağlı məlumatlar yayılıb. Azərbaycan əsgərlərinin irəliləyiş və yaşayış evlərinə atəş açması ilə bağlı görüntülər də dərc edilib, onların mobil telefonları ilə lentə alınıb və bu sənədlər Avropa İnsan Haqları Məhkəməsində sitat gətirilib.
Ermənistanın baş naziri Avropa İnsan Haqları Məhkəməsinin müraciətinə baxmayaraq, Qarabağ bölgəsində hər hansı soyqırım faktını rədd edib.

Ermənistanda etirazlar
Paşinyan hakimiyyətinin Qarabağ bölgəsi məsələsinə etinasızlığına və səhlənkarlığına qarşı erməni xalqının nümayişləri və etirazları davam edir. Mövcud çağırışlara əsasən, bu gün, sentyabrın 24-də saat 18:00-dan etibarən İrəvanın Respublika meydanında Qarabağ bölgəsindəki ermənilərə dəstək aksiyası keçiriləcək.